Wireless 1: Mikrotik ile Wireless’a giriş.

Uzun bir aradan sonra Mikrotik’in en güzel özelliklerinden biri hakkında bilgi vermeye devam edeceğiz.

Bildiğiniz üzere özellikle notebook kullanımının artmasından sonra wireless yani kablosuz network kullanımlarıda oldukça yaygınlaşmış durumda. Peki wireless network sadece evinizde kablosuz bağlantı için mi kullanılıyor sizce? Hayır tabiki!

Mikrotik hakkında yazılarımızı hatırlarsanız mikrotik’in çıkış nedeni Wireless iletişimde için yazılım ve donanım hizmetleri sunmak olduğunu bilirsiniz. Mikrotik’in wireless iletişim konusunda çok ciddi imkanlar sunduğu ve çok genişmiş özellikleri içinde barındırdığına geçmeden önce Wireless konusunun temellerine kısaca göz atmak gerekiyor.

Örnek Wireles Kullanımı

Yukarıdaki imaja göz attığımızda şuanda hepimizin evinde, işyerinde bulunan bir wireless kullanımını görebiliriz. Burada bilgisayarınızdaki wireless kartlar ile siz Client yani alıcı terminolojide ise CPE olarak bulunuyorsunuz. Wireless Router olan cihaz ise bildiğiniz ACCESS POINT(AP) olarak size internet’i dağıtıyor. Şekilde bu cihazda interneti bir kablo vasıtası ile modemden alarak size veriyi aktarıyor.

Veri aktarımı bildiğiniz radyo sinyalleri ile gerçekleşiyor. Radyo derken gerçektende bildiğiniz radyo sinyalinden bahsediyoruz. Radyo sinyalleri farklı frekanslarda yayın yapıldığı için özel kanallar oluşturularak iletişime imkan sağlayabiliyor. Kablosuz iletişim konusundada tüm teknolojilerde olduğu üzere bir dünya standartı belirlenmiş durumdadır. Tüm dünyada bilinen standart kablosuz aktarım 2.4 GHZ frekansıdır. Bazı ülkelerde 5.x veya farklı frekanslarda kullanıma serbest durumdadır.

2.4 Ghz frekansı içerisinde pek çok alt kanal bulunmaktadır. Bu alt kanallar 2420 Megahertz frekansından kullanabilmenize olanak sağlar. Bu sayede aynı ortamda birden fazla benzer frekansları kullanan yayın yapan cihaz olması durumunda farklı kanallar seçebilir ve bu cihazların birbiri ile çakışmasından kurtulursunuz.

Bu konuda örnek olarak üst kattaki komşunuzun wireless modemi ile sizinki aynı kanaldan yayın yapıyor ise bu durumda sinyaller birbirini engeller ve siz 3-5 metre mesafede olmanıza rağmen sürekli kopma yaşamanıza neden olur. Bu sorundan kendi modeminizden wireless yayınını farklı kanallardan yapmayı deneyerek kurtulabilirsiniz.

Wireless modem(ACCESS POINT, AP) üzerine biraz daha detaylı konuşmak gerekiyor. Bir AP cihazında hangi özellikler vardır? Wireless yayını yapan kart(RADIO KARTI), anten, üzerinde çalışan bir işletim sistemi ve anakart. Kutu-adaptör gibi ekipmanlara değinmeye gerek yok.

Şimdi anakart üzerinde bir işletim sistemi çalışır, bu işletim sistemi sizin web veya benzeri bir arayüz üzerinden yönetiminize olanak sağlar. Radio kartına bağlı olan anten vasıtası ile sinyal gönderir ve gelen sinyalleri toplar.

Bu sinyallerin daha uzağa veya bir sonraki odaya ulaşabilmesi radyo kartının çıkış gücü(WATT) ve antenin yayın kapasitesi(DBI) ile ölçülmektedir. Tabi bu gelen ve giden sinyalleri işleyebilecek kapasitede bir işletim sisteminide unutmamak gerekiyor. Bu arada bu çıkış gücü ve anten kapasiteleride tüm dünyada aşırı zararlı hale gelmemeleri için legal sınırlar belirlenerek kısıtlanmıştır. Örnek olarak ülkemizde 100 Miliwatt yayın gücünden fazla yayın yapma şansınız bulunmamaktadır. Tabi eğitim amaçlı testlerde sinyal kalitesini ölçmenizde bir mahsur yoktur sanırım.

Örnek olarak 5 DBI bir anten ile 100 Miliwatt gücünde yayın yapan karşılıklı 2 cihaz 400-500 metre mesafelerde menzile sahiptir.

Wireless Örnek

Bir adım ileriye gidelim.

Evimizde kullandığımız basit Wireless Modemler ile ev içinde sinyal taşıyabiliyoruz. Peki sokağımızın başında oturan arkadaşımızn evinden kendi evimize(yaklaşık 500 metre mesafe) nasıl sinyal taşırız?

Cevap yukarıdada kısaca açıkladığımız üzere oldukça basit. Daha güçlü anten ve daha fazla çıkış gücü. Tabi bu sinyali işleyebilecek kapasitede bir işletimsistemi ve anakart.

2. Şekli incelerseniz mesafelerin neler olabileceği konusunda kısaca bir fikriniz olabilir. Yukarıdaki imajı http://www.oreillynet.com/pub/a/wireless/2001/05/03/longshot.html adresinden aldım. Adreste 2001 yılında ofis ve evi arasında yaklaşık 40 kilometre mesafe bulunan bir uygulamadan bahsediyor. Üstelik arada bir dağ olduğundan ofis ile evi birbirine bağlamanın oldukça zor görüntüğünü düşünebilirsiniz. Fakat oldukça kolay. Sadece fiziksel engelleri aşabilmek için aradaki yükseltinin üzerine bir direk ve direğe 2 adet anten takmanız yeterli. 1. anten ofisten gelecek datayı alacaktır. 2. anten ise ofisten gelen datayı evlerin bulunduğu noktaya doğru yayın yapacaktır. Evlerin bulunduğu noktada ise yine yüksek mesafe kapasiteli bir anten alacak ve daha düşük yayın kapasiteli bir anten ile evlerin tamamına yayın yapabilecektir.

Yukarıdaki mesafeleri koruyarak küçük bir hesap örneği vermek istiyorum.

Evlerin bulunduğu bölgede 100 civarında internet kullanıcısı olsun. Toplamda 40 mbit internet erişiminin bu 100 civarındaki kişiye paylaştırılması gerekiyor.

Evlerden yükseltiye doğru yaklaşık 8 km mesafe, tepedende ofise doğru yaklaşık 30-32 km mesafe var.

Bu örnek uygulamada sadece Mikrotik ekipmanları kullanarakaşağıdaki fiyat ve kapasitelerde sistem kurabilirsiniz.

Ofis noktası için:1 adet rb433AH(anakart ve işletim sistemi), 1 adet RB52H(350mw radio kart), 1 adet 28 dbi panel anten, adaptör, cat5 kablo vs… Bu ekipmanların toplam değeri www.wireless-turkiye.com adresindeki fiyatlardan yararlanarak çıkardığımız hesap: 400 USD civarında.

Dağ noktası için: 1 adet RB433AH(bu cihaza 3 adet anten takabiliyoruz). 2 adet RB52H, 2 adet 28 DBI panel anten. Bu noktamızın maliyeti ise ekstra 1 kart ve 1 anten nedeni ile: 600 USD civarında.

Ev merkez noktası: Merkez noktamızda Ofis noktasındaki ekipmanın yanı sıra 360 derece yayın yapabilecek bir omni-directional anten kullanıyoruz. Bu noktamızın toplam maliyeti ise: 600 USD civarındadır.

Yaklaşık 1600 USD fiyatlar ile 40 KM menzilde 40 mbit veriyi taşıyabiliyoruz. Normalde alternatif markaları seçmiş olsaydık tek bir nokta için gereken cihaz maliyeti 2500 USD üzerindeydi. Fakat biz mikrotik ekipmanları ile 3 nokta için çok daha uygun fiyatlı olarak bu işi yapabiliyoruz. Üstelik mikrotik’in ROUTEROS işletim sisteminin bize sağladığı FIREWALL, WEB PROXY, ERİŞİM DENETLEME, HIZ LİMİTLEME, RARORLAMA gibi pek çok özellikleri sayesinde yayın kalitesi alternatif markalardan çok daha kaliteli olacaktır.

Takip eden yazılarımızda öncelikle evimiz için ufak bir access point yapılandıracağız, ardından 500 metre mesafedeki arkadaşımızın evi ile kendi evimizi bir network altında yapılandıracak ve 40-50 mbit seviyelerinde iletişim kuracağız.

Sonrasında ise daha profesyonel çözümlere doğru ilerleyeceğiz. Örnek olarak 100 adet evin bulunduğu bir mahalleye internet hizmeti verebilmek için kullanıcı adı ve şifreli erişim yaptırabileceğimiz örneklere geçeceğiz.